Đau thượng vị kèm đi ngoài gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt, công việc và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Vậy nguyên nhân của hiện tượng đó là gì và cách chữa trị ra sao? Hãy cùng tìm câu trả lời qua bài viết dưới dây.
Mục lục
Đau thượng vị là gì?
Vị trí vùng thượng vị được giới hạn trong phạm vi từ dưới mũi xương ức đến vùng rốn và hai bên mạn sườn. Đau vùng thượng vị được giới hạn trong khu vực ở phía dưới mũi xương ức và ở dưới là vùng quanh rốn và hai bên là hai mạn sườn. Đau thượng vị là triệu chứng rất hay gặp, đó có thể đây chỉ là cơn đau đơn thuần nhưng đa số những trường hợp bị đau đều có những biểu hiện đi kèm như: Tiêu chảy, buồn nôn, nôn, ợ hơi, ợ chua.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Nguyên nhân gây đau thượng vị dạ dày
Nguyên nhân đau thượng vị đi ngoài
Đau vùng thượng vị kèm đi ngoài là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
- Rối loạn tiêu hóa: Thường gây đau quặn vùng thượng vị, đầy hơi, khó tiêu, có thể lan ra sau lưng. Nếu không điều trị sớm dễ dẫn đến viêm loét dạ dày hoặc rối loạn hấp thu.
- Tiêu chảy cấp: Do vi khuẩn, virus tấn công đường ruột gây đau bụng, đi ngoài liên tục, mất nước và mệt mỏi. Thường khỏi sau 5–7 ngày nếu được điều trị đúng cách. Với trẻ em, bệnh tiêu chảy cấp có mức độ nguy hiểm bởi khiến trẻ suy nhược vì mất nước nhanh chóng.
- Viêm dạ dày mãn tính: Xuất phát từ thói quen ăn uống kém, stress, dùng thuốc giảm đau lâu dài,…. Ngoài gây đau âm ỉ thượng vị, viêm dạ dày mạn tính còn gây ra chứng ợ hơi, buồn nôn và đi ngoài phân hôi…
- Ngộ độc hoặc nhiễm trùng tiêu hóa: Ăn phải thực phẩm ôi thiu hoặc nhiễm khuẩn gây đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy. Trường hợp nặng có thể lẫn máu trong phân và sốt cao.
- Viêm tụy: Bệnh khởi phát từ những cơn đau dữ dội vùng thượng vị lan ra sau lưng, kèm buồn nôn, chướng bụng và tiêu chảy. Viêm tụy cấp cần cấp cứu, viêm tụy mạn dễ gây suy dinh dưỡng.
- Polyp đại tràng: Gây đau thượng vị, đi ngoài nhiều lần, phân có thể lẫn máu là triệu chứng điển hình của polyp đại tràng. Cần nội soi chẩn đoán sớm để điều trị sớm tránh biến chứng thành ung thư đại tràng.
- Hội chứng ruột kích thích (IBS): Đau bụng vùng thượng vị, đi ngoài sau ăn, đầy hơi, chướng bụng. Tuy không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
- Viêm loét dạ dày – hành tá tràng: Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng thượng vị, đặc biệt sau khi ăn đồ cay nóng, dầu mỡ. Kèm theo tiêu chảy kéo dài và cảm giác cồn cào bụng.
Làm gì khi bị đau thượng vị kèm đi ngoài?
1. Bổ sung nước
- Bù nước điện giải, khoáng chất: Khi bị tiêu chảy cơ thể sẽ mất nước, chính vì thế bạn cần thực hiện bù nước, bù điện giải và khoáng chất để tránh tình trạng cơ thể bị mất nước nghiêm trọng giúp cơ thể đỡ mệt mỏi
- Bổ sung nước: Bổ sung thêm nước cũng giúp bạn thanh lọc đường ruột và loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh.
2. Uống trà gừng
Gừng có vị cay, tính ấm, chống viêm, củ gừng và tinh dầu gừng thường được coi là một trong các biện pháp khắc phục tốt nhất cho chứng khó tiêu, đau bụng, co giật, tiêu chảy, đầy hơi và các vấn đề khác liên quan đến đường ruột. Hoạt chất trong củ gừng gồm có các thành phần: Gingerol, shogaol, zingerone và paradol.
- Vài lát gừng thái mỏng, có thể đập dập
- Đem hãm trong 1 cốc nước nóng chừng vài phút
- Uống khi còn nóng sẽ giúp giảm đau và hỗ trợ giảm đi ngoài
- Có thể nhai, ngậm 1 lát gừng cũng giúp điều trị tình trạng bệnh khá tốt
☛ Tìm hiểu thêm: Các phương pháp chữa đau thượng vị
3. Sử dụng nước muối
Khi có dấu hiệu tiêu chảy, có thể đường ruột của bạn đang bị nhiễm khuẩn, chính vì thế sử dụng nước muối có chứa những thành phần chủ yếu là natri clorua, pha loãng sử dụng có thể làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn
Pha nước muối:
- 1 muỗng cà phê muối
- Pha cùng 250ml nước ấm khoảng 40 độ C
- Có thể sức miệng hoặc uống
4. Chườm ấm
Bạn có thể chườm nóng để làm giảm cơn đau bụng thượng vị. Để áp dụng cách hết đau bụng này, bạn nên mua túi chườm nóng hoặc đổ nước nóng vào chai thủy tinh rồi cuộn chai vào khăn để chườm tình trạng đau bụng thượng vị sẽ giảm rõ rệt
5. Thiết lập chế độ ăn uống khoa học
Nên ăn:
- Tăng cường nhóm rau xanh, hoa quả có tính mát, từ đó giúp bạn giải độc gan và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Có thể bổ sung những loại trái cây có tính mát có lợi cho việc điều trị bệnh: Mướp tươi, dưa chuột, thanh long, đu đủ.
- Sử dụng những thực phẩm dễ tiêu, mềm: Súp, cháo, canh hầm…giúp làm giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Từ đó giảm thiểu các cơn đau từ thượng vị tới đại tràng
- Sửu dụng các loại bánh: Bánh mì, bánh quy khi đi vào cơ thể có khả năng thấm hút axit dịch vị rất tốt. Do đó, nó được khuyến cáo là thực phẩm nên dùng cho người bị đau thượng vị dạ dày.
- Bổ sung nước dừa bởi trong nước dừa có chứa nhiều các hoạt chất điện phân, Ca, Ka, Mg… và các chất khoáng có tác dụng tốt cho cơ thể, nên nước dừa được cho là một loại nước tốt cho hệ tiêu hóa, có khả năng tiêu diệt được các vi khuẩn đường ruột.
- Bổ sung vitamin K với các loại thự phẩm: Bắp cải, rau húng quế, cải xoăn, mù tạt, mùi tây, bông cải xanh, măng tây, cần tây, dưa chuột, xà lách, cà rốt, v.v… Bởi nó giúp bảo vệ lớp màng nhầy trên niêm mạc dạ dày, hạn chế hình hình các ổ viêm loét của dạ dày cũng như các cơ quan nội tạng khác.
- Chế biến các loại đồ ăn nên thái nhỏ, luộc, hấp chín kỹ, mềm để làm giảm gánh nặng hoạt động cho hệ tiêu hóa
- Người bệnh chú ý nên ăn chậm, nhai kĩ để tăng sự bài tiết của nước bọt, giúp trung hòa axit trong dạ dày
- Nên chia nhỏ các bữa trong ngày để giúp dạ dày thường xuyên có thức ăn để trung hòa được axit.
☛ Có thể bạn quan tâm: Đau thượng vị dạ dày nên ăn gì?
Không nên:
- Không ăn thực phẩm khô, cứng, không ăn cơm chan canh để tránh việc nhai không kỹ, nuốt không kịp nhai;
- Loại bỏ những loại thực phẩm cay nóng, thực phẩm muối chua, thực phẩm chứa nhiều axit như cam, chanh; các loại đồ ăn nhanh, chiên giòn xào rán nhiều dầu mỡ; đồ uống có ga, có chất kích thích…
- Không nên ăn đồ ăn quá nóng, hoặc quá lạnh khiến dạ dày phải co bóp mạnh, ảnh hưởng không tốt tới đường tiêu hóa.
- Sau ăn không nên vận động mạnh mà nên duy trì trạng thái nghỉ ngơi để tránh dạ dày phải làm việc quá sức.
- Tránh, stress, mất ngủ, căng thẳng kéo dài bởi thường xuyên chịu áp lực gây ra stress cũng khiến cho cơ thể sinh đau thượng vị hay khiến bệnh trở nên nặng thêm.
Phòng ngừa đau thượng vị kèm đi ngoài
- Tránh xa các loại thực phẩm chứa nhiều axit như: cam, chanh, xoài, khế chua… bởi nó khiến tăng triệu chứng đau thượng vị đi ngoài
- Loại bỏ những món: Chiên, rán, xào nhiều dầu mỡ, cay nóng và những loại thực phẩm chế biến sẵn không hợp vệ sinh
- Kiêng sử dụng rượu bia, thuốc lá, nước có gas và các chất kích thích khác.
- Không nên bỏ bữa sáng bởi sẽ khiến dạ dày của bạn tiết ra nhiều axit hơn và dẫn đến các bệnh liên quan đến dạ dày.
- Thiết lập và duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học, hợp lý. Điều này không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể mà còn phòng ngừa triệu chứng đau vùng thượng vị kèm tiêu chảy tái phát hiệu quả.
- Tránh căng thẳng thần kinh, lo lắng, áp lực trong thời gian dài, nên cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Để cải thiện tâm trạng, bạn có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ như nghe nhạc, đọc sách, ngồi thiền, tập yoga,…
- Duy trì luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường thể trạng và hệ miễn dịch, chống lại các tác nhân gây bệnh hiệu quả.
Việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt và bổ sung dinh dưỡng cũng chỉ là một trong những phương pháp để cải thiện tình trạng đau thượng vị đi ngoài. Chính vì thế, khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị đau thượng vị, người bệnh nên tới các cơ sở y tế có chuyên khoa tiêu hóa để được bác sĩ khám và tư vấn kịp thời.
