Đau dạ dày là gì? Làm sao để biết mình có đang bị đau dạ dày hay không? Nếu bị đau dạ dày thì cần làm gì để cải thiện? Tất cả những thắc mắc đó sẽ được giải đáp ngay lập tức thông qua bài viết dưới đây.
Mục lục
Đau dạ dày là gì?
Dạ dày là cơ quan tiêu hóa nằm ở phía trên bên trái ổ bụng, có chức năng co bóp, trộn thức ăn với acid và enzyme để tiêu hóa. Ngoài ra, dạ dày còn giúp ngăn vi khuẩn xâm nhập qua đường ăn uống. Tuy nhiên, do thường xuyên tiếp xúc với acid và chịu ảnh hưởng từ chế độ ăn uống kém khoa học, căng thẳng, thuốc men…, dạ dày dễ bị tổn thương.
Đau dạ dày là tình trạng viêm, loét hoặc kích ứng niêm mạc dạ dày, gây cảm giác đau rát, âm ỉ hoặc nóng vùng thượng vị. Đây là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng tới khoảng 70% dân số Việt Nam. Một trong những nguyên nhân chính là vi khuẩn Helicobacter pylori (HP). Tỉ lệ mắc bệnh ngày càng tăng, đặc biệt ở người trẻ do thói quen ăn uống thất thường, căng thẳng kéo dài và lạm dụng thuốc giảm đau.
Triệu chứng đau dạ dày
Đau bụng có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng nếu bạn gặp những dấu hiệu dưới đây thì rất có thể là đau dạ dày:
Vị trí đau thường gặp:
- Đau vùng thượng vị (trên rốn, dưới xương ức): Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội hơn khi đói, thường dịu lại sau khi ăn hoặc uống thuốc kháng axit.
- Lan sang hai bên bụng hoặc sau lưng, đặc biệt vùng bụng trên bên trái.
- Đau quanh rốn: Cần phân biệt với bệnh lý khác do vùng này có nhiều cơ quan nội tạng.
Các biểu hiện đi kèm:
- Đầy bụng, khó tiêu: Dạ dày tiêu hóa kém khiến thức ăn ứ đọng, sinh hơi, gây chướng bụng và chán ăn.
- Buồn nôn, nôn mửa: Do thức ăn không tiêu và trào ngược. Nôn nhiều có thể gây rát thực quản, mất nước và mệt mỏi.
- Ợ hơi, ợ chua, trào ngược: Hơi sinh ra trong dạ dày đầy có thể đẩy ngược lên miệng gây khó chịu.
- Ăn không ngon, sút cân: Do cảm giác no nhanh, đầy bụng, buồn nôn thường xuyên.
- Chảy máu tiêu hóa: Triệu chứng nghiêm trọng gồm nôn ra máu, phân đen, thiếu máu, cần đi khám ngay.
☛ Có thể bạn cần: Phân biệt đau dạ dày với đau đại tràng
Nguyên nhân đau dạ dày
Đau dạ dày có thể do một hay nhiều nguyên nhân kết hợp với nhau. Các nguyên nhân thường gặp gồm”
- Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori): Theo thống kê, có đến 80% người đau dạ dày là do vi khuẩn này gây ra. Chúng vào cơ thể ta thông qua đường miệng từ nước uống hay thức ăn.
- Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Thường xuyên bỏ ăn sáng, ăn uống không điều độ, ăn quá no, ăn các thực phẩm chưa được nấu chín kỹ… là những thói quen có hại, dẫn đến đau dạ dày.
- Lạm dụng rượu bia, thuốc lá: Rượu bia và thuốc lá là những “kẻ thù” của dạ dày. Chúng là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến nam giới bị đau dạ dày.
- Lạm dụng các thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Dùng chúng sai cách hoặc trong thời gian dài có thể dẫn đến nhiều tác dụng không mong muốn. Và đau dạ dày là một trong những tác hại hay gặp nhất.
- Căng thẳng trong thời gian dài: Khi căng thẳng quá mức, dạ dày của bạn rất dễ xuất hiện các cơn đau, lâu dài sẽ xuất hiện các bệnh lý về dạ dày nghiêm trọng.
Phương pháp chẩn đoán đau dạ dày
Đau dạ dày có thể là dấu hiệu của các bệnh về dạ dày như: viêm dạ dày, loét dạ dày… Ngoài các thông tin đánh giá ban đầu như vị trí, mức độ tần suất đau, tiền sử, thói quen.. bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp chẩn đoán chính xác như:
1. Kiểm tra hơi thở: Xét nghiệm giúp phát hiện vi khuẩn H. pylori bằng cách đo lượng CO₂ trong hơi thở sau khi uống thuốc chứa đồng vị carbon (13C hoặc 14C). Không áp dụng cho phụ nữ mang thai và cho con bú.
2. X-quang cản quang ống tiêu hóa trên: Bệnh nhân uống Barium Sulfat (BaSO₄) để tạo hình ảnh dạ dày trên X-quang. Tuy nhiên, phương pháp này hiện ít dùng vì độ chính xác không cao trong đánh giá loét dạ dày.
3. Nội soi tiêu hóa trên: Bác sĩ đưa ống nội soi qua miệng hoặc mũi để quan sát trực tiếp bên trong dạ dày. Thủ thuật diễn ra trong khoảng 20–30 phút. Có 3 loại nội soi:
- Qua đường miệng
- Qua đường mũi
- Có gây mê (giúp bệnh nhân không cảm thấy khó chịu)
4. Xét nghiệm máu, phân: Giúp bác sĩ phát hiện thiếu máu do xuất huyết tiêu hóa và kiểm tra xem có H. pylori trong mẫu phân hay không.
Điều trị đau dạ dày
1. Điều trị đau dạ dày bằng thuốc
Tùy theo nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, việc điều trị thường sẽ diễn ra trong 1 – 2 tháng với các nhóm thuốc sau:
- Thuốc kháng sinh: Dùng trong trường hợp đau dạ dàycó nhiễm H. pylori. Các thuốc thường được sử dụng nhất là: amoxicillin, clarithromycin và metronidazole. Tác dụng phụ của những loại kháng sinh này thường bao gồm: tiêu chảy, vị kim loại trong miệng….
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): PPI hoạt động bằng cách giảm lượng axit tạo ra trong dạ dày, ngăn ngừa tổn thương hỗ trợ làm lành vết loét. Chúng thường được kê đơn trong 4 đến 8 tuần. Các loại thuốc PPI phổ biến là: Omeprazole, pantoprazole và lansoprazole. Tác dụng phụ có thể gặp như: đau đầu, tiêu chảy hoặc táo bón, cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, phát ban…
- Thuốc đối kháng thụ thể H2: Giống như PPI, thuốc đối kháng thụ thể H2 hoạt động bằng cách giảm lượng axit mà dạ dày của bạn tạo ra. Ranitidine là thuốc đối kháng thụ thể H2 được sử dụng rộng rãi nhất trong điều trị loét dạ dày. Thuốc rất ít tác dụng phụ, có thể gặp: tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, phát ban, mệt mỏi….
- Thuốc kháng axit: Đây là loại thuốc tác dụng nhanh, giảm đau tức thì, thuốc không cần kê đơn, có sẵn tại các hiệu thuốc. Khi xuất hiện các cơn đau dạ dày sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ, bạn có thể dùng các thuốc kháng axit này. Tác dụng phụ của chúng thường nhẹ, có thể bao gồm: tiêu chảy hoặc táo bón, đầy hơi….
2. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Khi bị đau dạ dày, bạn cần xây dựng cho bản thân một chế độ ăn uống hợp lý, nhẹ dịu cho dạ dày.
Nên ăn:
- Trái cây dễ tiêu, ít acid: Chuối chín giúp trung hòa acid và bảo vệ niêm mạc dạ dày; đu đủ chín chứa enzym papain hỗ trợ tiêu hóa protein; táo và lê giàu chất xơ hòa tan, giúp làm dịu hệ tiêu hóa và giảm đầy hơi.
- Ngũ cốc nguyên cám, dễ tiêu: Yến mạch là lựa chọn nhẹ bụng, giàu chất xơ hòa tan, giúp ổn định tiêu hóa và ngăn táo bón – nguyên nhân gián tiếp gây đầy chướng.
- Thực phẩm giàu probiotic: Sữa chua, kefir, tempeh đậu nành bổ sung lợi khuẩn, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, giảm sinh hơi và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
- Thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên: Gừng tươi hoặc trà gừng có tác dụng chống viêm nhẹ, giảm co thắt và hỗ trợ tiêu hóa, phù hợp với người bị đầy hơi, khó tiêu.
Nên kiêng:
- Đồ uống có gas, bia, rượu: Chúng sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng đau dạ dày của bạn, vì chúng sẽ sinh hơi trong dạ dày hoặc gây kích thích đường tiêu hóa, làm cho dạ dày càng tiết nhiều axit hơn.
- Đồ ăn nhiều dầu, mỡ: Các loại thức ăn nhanh như: khoai tây chiên, pizza, hamburger… cần rất nhiều thời gian để tiêu hóa. Vì vậy, tiêu thụ quá nhiều những thực phẩm này sẽ khiến bạn bị đau bụng, khó tiêu, đầy hơi.
- Sữa: Sữa sẽ làm nặng nề hơn tình trạng đau dạ dày bởi vì chúng kích thích dạ dày tiết ra nhiều axit hơn.
- Đồ ăn cay: Các bác sĩ thường không cấm bạn ăn cay. Tuy nhiên, nếu việc tiêu thụ những thực phẩm cay làm bạn đau dạ dày hơn, hãy tạm dừng chúng đến khi chữa khỏi bệnh nhé.
☛ Tham khảo thêm: Món ăn tốt cho người đau dạ dày
3. Mẹo giảm đau dạ dày tại nhà
Nếu vẫn chưa muốn dùng thuốc và cơn đau dạ dày vẫn còn nhẹ, bạn có thể thử áp dụng các biện pháp giảm đau dạ dày tại nhà dưới đây:
- Uống sữa ấm, nước ấm: Đây là phương pháp giảm đau dạ dày đơn giản nhất. Khi ta uống nước/sữa ấm vào, dạ dày sẽ được tiếp xúc với một nhiệt độ thích hợp. Từ đó, dạ dày sẽ dễ chịu hơn và cơn đau dạ dày sẽ được dịu lại.
- Chườm nóng: Việc tác dụng 1 nhiệt độ từ bên ngoài vào cũng có thể có hiệu quả tương tự việc uống nước ấm. Mỗi khi cơn đau xuất hiện, hãy thử chườm nóng vùng bụng sẽ giúp cho dạ dày bớt đau.
- Uống các loại nước uống từ thảo dược như: nước nha đam, trà cam thảo, quế… cũng có hiệu quả trong việc giảm đau dạ dày tại nhà.
☛ Xem thêm: 15 Mẹo giảm đau dạ dày hiệu quả
Bên cạnh các phương pháp trên, người bị đau dạ dày có thể tham khảo sử dụng Bình Vị Thái Minh – TPBVSK được nhiều người đau dạ dày, viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày tin dùng.
Đây là sản phẩm đầu tiên và duy nhất chứa 2 hợp chất quý là GIGANOSIN (chiết xuất từ Dạ cẩm, Lá khôi) và Mucosave FG HIA (từ thân xương rồng Nopal và lá cây Oliu) cùng các thảo dược quý mang đến công dụng hiệu quả:
- Hỗ trợ giảm acid dịch vị, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày
- Hỗ trợ cải thiện và giảm thiểu các biểu hiện của viêm loét dạ dày
Bình Vị Thái Minh có thể sử dụng lâu dài và được người bị viêm loét dạ dày, đau dạ dày, trào ngược dạ dày tin dùng!
BẤM VÀO ĐÂY để tìm nhà thuốc bán Bình Vị Thái Minh chính hãng gần nhất
Đặt giao Bình Vị Thái Minh về tận nhà bạn TẠI ĐÂY
Khi nào nên đi đến bác sĩ ?
Hãy đi khám bác sĩ ngay nếu bạn có các dấu hiệu hoặc tiền sử bệnh sau đây:
- Đau thượng vị âm ỉ và thường xuyên, đặc biệt là khi đói bụng hoặc về đêm;
- Buồn nôn, nôn, chán ăn, đầy bụng, khó tiêu, ợ chua, ợ nóng;
- Táo bón/tiêu chảy nhiều ngày liền;
- Giảm cân;
- Đi tiêu ra phân đen;
- Thiếu máu (mệt mỏi, da nhợt nhạt, kém sắc);
- Đã từng bị nhiễm HP hoặc gia đình có người bị ung thư đường tiêu hóa;
- Người nghiện thuốc lá, rượu bia; người béo phì, thừa cân.
