Đau dạ dày là bệnh lý phổ biến trong xã hội hiện nay, nó ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt cũng như công việc, cuộc sống của người bệnh. Vậy đâu là cách điều trị đau dạ dày hiệu quả nhất? Dưới đây là tổng hợp những phương pháp chữa đau dạ dày phổ biến hiện nay.
Mục lục
Tổng quan về đau dạ dày
Đau dạ dày (hay còn gọi là đau bao tử) là tình trạng phổ biến trong các bệnh lý tiêu hóa, xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cơn đau có thể xuất hiện âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng thượng vị (vị trí giữa bụng, trên rốn), kèm theo các triệu chứng như ợ chua, buồn nôn, đầy hơi, khó tiêu…
Đây không phải là một bệnh riêng lẻ mà là biểu hiện chung của nhiều vấn đề liên quan đến dạ dày, bao gồm:
- Viêm dạ dày cấp và mạn tính
- Loét dạ dày – tá tràng
- Trào ngược dạ dày thực quản
- Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori
- Rối loạn chức năng tiêu hóa do căng thẳng, stress…
Mặc dù đau dạ dày thường không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, tình trạng này có thể tiến triển thành viêm loét nặng, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí ung thư dạ dày.
Việc nhận biết sớm triệu chứng và điều trị kịp thời sẽ giúp kiểm soát hiệu quả bệnh, hạn chế biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho người mắc.
Nguyên nhân của đau dạ dày
Đau dạ dày có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến nhất gồm:
- Ăn uống thất thường: Bỏ bữa, ăn quá no, ăn khuya hoặc sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia, cà phê…
- Căng thẳng, stress kéo dài: Làm rối loạn hoạt động co bóp và tiết axit của dạ dày.
- Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori: Là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày – tá tràng.
- Lạm dụng thuốc giảm đau, kháng viêm: Nhóm NSAIDs có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày nếu dùng lâu dài mà không bảo vệ.
- Các bệnh lý tiêu hóa khác: Trào ngược dạ dày thực quản, rối loạn tiêu hóa chức năng cũng có thể gây đau vùng thượng vị.
Phương pháp chẩn đoán bệnh đau dạ dày
Điều đầu tiên để phát hiện bệnh đau dạ dày, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám bệnh qua các triệu chứng của bệnh đau dạ dày:
- Đau bụng vùng thượng vị: Tùy vào biểu hiện từng cơn đau bác sĩ có thể chẩn đoán được về bệnh dạ dày
- Ợ chua: Viêm loét dạ dày tá tràng, hẹp môn vị, rối loạn chức năng cơ vòng tâm vị. Ngoài ra, ợ có thể gặp ở các bệnh ngoài dạ dày như: suy gan, hội chứng bán tắc ruột.
- Nôn và buồn nôn: Nôn và buồn nôn là biểu hiện của bệnh viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng, ung thư dạ dày, hẹp môn bị, chảy máu dạ dày
- Chảy máu: Có thể là một triệu chứng, có thể là một biến chứng của viêm dạ dày cấp do thuốc, ung thư dạ dày, loét dạ dày tá tràng, u lành dạ dày (polip, u mạch).
- Triệu chứng thực thể: Trong cơn đau loét dạ dày – tá tràng thăm khám thấy: Điểm thượng vị ấn đau (loét dạ dày), điểm môn vị-hành tá tràng ấn đau (loét hành tá tràng), dấu hiệu óc ách lúc đói
Ngoài ra bác sĩ có thể tiến hành làm một số xét nghiệm khác để đưa ra kết luận chính xác:
- X-quang
- Xét nghiệm tìm vi khuẩn HP
- Xét nghiệm pepsinogenI, II trong huyết thanh
- Xét nghiệm gastrin
Các phương pháp điều trị đau dạ dày
1. Điều trị bằng thuốc Tây
Đây là phương pháp phổ biến giúp giảm nhanh triệu chứng và kiểm soát axit dạ dày. Nhóm thuốc thường được sử dụng bao gồm:
- Nhóm thuốc điều trị axit dạ dày: Nhóm thuốc này có tác dụng giúp giảm hoặc trung hòa axit dạ dày.
- Nhóm thuốc kháng axit: Nhóm thuốc này giúp kháng axit, trung hòa axit dạ dày và có thể giúp giảm đau.
- Thuốc ức chế histamin H2: Khi sử dụng những nhóm thuốc kháng axit không mang lại hiệu quả cao, bác sĩ có thể bổ sung một số loại thuốc khác giúp làm giảm lượng axit sản xuất trong dạ dày… (Lưu ý chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ, không được tự ý mua sử dụng).
- Các loại thuốc ức chế bơm proton: Các loại thuốc nào giúp giảm axit bằng cách chặn các hành động của bơm trong các tế bào tiết axit của dạ dày.
- Các loại thuốc để điều trị vi khuẩn HP: Hầu hết sử dụng sự kết hợp của hai loại thuốc kháng sinh và thuốc ức chế bơm proton. Kháng sinh giúp tiêu diệt các vi khuẩn, và các chất ức chế bơm proton làm giảm đau đớn và buồn nôn, chữa viêm dạ dày và có thể làm tăng hiệu quả của thuốc kháng sinh.
Lưu ý:
Việc sử dụng các loại thuốc để điều trị bệnh đau dày nên dựa theo nguyên nhân gây bệnh, nếu nguyên nhân gây bệnh dạ dày do vi khuẩn HP, để hạn chế vi khuẩn kháng thuốc, bệnh nhân đau dạ dày và mọi người không nên sử dụng thuốc kháng sinh bừa bãi mà chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
2. Chữa đau dạ dày theo Đông y
Chữa trào ngược dạ dày theo Đông y tập trung vào việc điều hòa khí huyết, kiện tỳ, bổ vị, giảm axit và làm lành tổn thương niêm mạc. Theo quan điểm Đông y, trào ngược thường do tỳ vị hư yếu, can khí uất kết hoặc do ăn uống, sinh hoạt không điều độ gây mất cân bằng tiêu hóa. Các bài thuốc thường sử dụng các vị thảo dược như cam thảo, bạch truật, trần bì, sa nhân, hoàng liên, khôi tía, gừng… để giảm đầy hơi, ợ nóng và phục hồi chức năng dạ dày. Ưu điểm của phương pháp này là tác động sâu vào căn nguyên, hiệu quả bền vững và ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, người bệnh cần kiên trì sử dụng đúng liều lượng, đúng thời gian và chọn thảo dược chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
3. Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt
Duy trì thói quen ăn uống và chế độ sinh hoạt lành mạnh cũng giúp cho quá trình điều trị bệnh đau dạ dày có chuyển biến tích cực rất lớn.
Thói quen ăn uống
- Nên có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức khỏe
- Ăn uống đủ chất để có thể cung cấp cho cơ thể đầy đủ chất dinh dưỡng trong ngày, bữa ăn cần đủ chất như protein, lipid, vitamin,…
- Nên chọn thời điểm uống nước, tốt nhất nên uống lúc sáng sớm ngủ dậy và uống nước trước khi ăn 1 giờ là tốt nhất cho cơ thể. Không nên uống quá nhiều nước cũng không tốt sẽ làm loãng dịch vị dạ dày và ảnh hưởng tới tiêu hóa thức ăn.
- Người bị đau dạ dày nên chú ý cách ăn chậm rãi, nhai kĩ, nước bọt sẽ tiết ra nhiều hơn đảm bảo sự hạn chế làm việc của dạ dày khi đã bị tổn thương. Điều này giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày rất tốt.
- Lựa chọn những đồ ăn lành mạnh cho cơ thể là điều không thể bỏ qua với người đau dạ dày, để đảm bảo dạ dày được chăm sóc tốt nhất.
- Hạn chế sử dụng những đồ sống, lạnh và các thực phẩm gây kích thích như chanh, xoài chua,.. bởi những thực phẩm này chứa nhiều axit sẽ tác động xấu đến niêm mạc dạ dày, khiến cho bệnh ngày càng nặng thêm.
- Nên ăn uống đúng giờ, đúng cách nếu không muốn bệnh ngày càng nặng. Mỗi bữa ăn cách nhau khoảng 4-5 tiếng, không để dạ dày quá đói cũng không quá no.
- Nên ăn trước 7h tối và đi ngủ trước 10h đêm là hợp lý nhất cho sức khỏe của người đau dạ dày.
Chế độ sinh hoạt
- Nên có chế độ ngủ nghỉ hợp lý, không nên làm việc quá sức
- Duy trì ngủ 8 tiếng mỗi ngày đặc biệt là không thức quá khuya, không dậy quá sớm, có giấc ngủ trưa ngắn để tối được dễ ngủ.
- Nên hạn chế áp lực, stress, lo lắng trong thời gian nghỉ ngơi, sinh hoạt để cơ thể được thoải mái không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
4. Điều trị bằng liệu pháp tâm lý – thư giãn
Nhiều nghiên cứu cho thấy, yếu tố tâm lý như căng thẳng, lo âu kéo dài có thể làm rối loạn hoạt động co bóp và tiết axit của dạ dày, khiến tình trạng đau hoặc trào ngược dạ dày trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, bên cạnh việc dùng thuốc và điều chỉnh ăn uống, liệu pháp tâm lý và thư giãn đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị.
Người bệnh có thể áp dụng các biện pháp như:
- Thiền định, yoga, ngồi thở sâu để ổn định hệ thần kinh tự chủ.
- Tư vấn tâm lý hoặc liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) nếu có stress, mất ngủ, lo âu kéo dài.
- Duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc quá sức hoặc thức khuya.
Việc giữ tinh thần thư thái, lạc quan không chỉ giúp giảm triệu chứng đau dạ dày mà còn hỗ trợ phòng ngừa tái phát hiệu quả. Đây là phương pháp an toàn, dễ thực hiện và mang lại nhiều lợi ích lâu dài cho cả sức khỏe tiêu hóa và tinh thần.
5. Phẫu thuật (hiếm gặp)
Phẫu thuật trong điều trị đau dạ dày chỉ được chỉ định trong những trường hợp nặng hoặc có biến chứng nguy hiểm, khi các phương pháp điều trị nội khoa không còn hiệu quả. Một số tình huống bắt buộc phải can thiệp bằng phẫu thuật bao gồm:
- Loét dạ dày tá tràng biến chứng thủng: Gây viêm phúc mạc cấp, cần mổ cấp cứu.
- Xuất huyết tiêu hóa nặng: Khi chảy máu không cầm được bằng nội soi.
- Hẹp môn vị: Biến chứng làm tắc nghẽn đường tiêu hóa, gây nôn ói kéo dài, sụt cân.
- Nguy cơ ung thư hóa: Loét lâu năm không lành, nghi ngờ chuyển sang ung thư.
Các phương pháp phẫu thuật có thể là khâu lỗ thủng, cắt bỏ một phần dạ dày, tạo hình môn vị hoặc phẫu thuật nội soi chống trào ngược tùy theo tình trạng cụ thể.
Do đây là biện pháp can thiệp xâm lấn nên chỉ áp dụng khi thật sự cần thiết, và người bệnh cần được theo dõi, đánh giá kỹ lưỡng trước khi quyết định phẫu thuật. Sau mổ, việc chăm sóc hậu phẫu và điều chỉnh lối sống cũng đóng vai trò quan trọng trong phục hồi và phòng tái phát.
Đau dạ dày khi nào cần đi khám?
Trong nhiều trường hợp, đau dạ dày có thể chỉ là triệu chứng thoáng qua do ăn uống không hợp lý hoặc căng thẳng. Tuy nhiên, nếu tình trạng đau kéo dài, tái đi tái lại hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường dưới đây, người bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt:
- Đau bụng kéo dài nhiều ngày, không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau thông thường.
- Buồn nôn, nôn liên tục, đặc biệt nếu nôn ra máu hoặc dịch màu nâu đen.
- Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân, chán ăn, mệt mỏi kéo dài.
- Đi ngoài phân đen hoặc có máu trong phân, dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa.
- Cảm giác đầy bụng, khó tiêu dai dẳng, kể cả khi ăn ít.
- Người có tiền sử loét dạ dày – tá tràng, viêm dạ dày mạn tính hoặc nghi ngờ nhiễm H. pylori.
Thăm khám sớm giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm loét, xuất huyết hay thậm chí ung thư dạ dày. Không nên chủ quan hoặc tự ý điều trị khi chưa có đánh giá chuyên môn từ bác sĩ.
Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống, kiểm soát căng thẳng và dùng thuốc đúng cách theo chỉ định, người bị đau dạ dày có thể tham khảo thêm một số sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược nhằm cải thiện triệu chứng và tăng cường sức khỏe tiêu hóa. Trong đó, Bình Vị Thái Minh là sản phẩm được nhiều người tin dùng nhờ thành phần thảo dược lành tính, hỗ trợ làm dịu cảm giác nóng rát, đầy hơi và giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày. Sản phẩm phù hợp để sử dụng lâu dài kết hợp cùng lối sống khoa học, góp phần nâng cao hiệu quả chăm sóc dạ dày một cách an toàn và bền vững.
Hy vọng bài viết trên đây sẽ đem đến cho bạn những gợi ý về các phương pháp điều trị bệnh trào ngược dạ dày. Còn thêm những thắc mắc, xin vui lòng liên hệ đến số hotline 1800.6397 để được tư vấn từ các dược sĩ chuyên môn cao.
