Đau bụng có thể là dấu hiệu của rất nhiều loại bệnh từ đầy hơi, táo bón đến viêm loét dạ dày, sỏi mật,… Hiểu rõ vị trí và tính chất cơn đau sẽ giúp phân biệt cơn đau dạ dày với các bệnh lý khác. Vậy đau dạ dày là đau bên nào trái hay phải, trên hay dưới?
Mục lục
Đau dạ dày đau bên nào?
Dạ dày là cơ quan hình chữ J nằm ở vùng trên của ổ bụng, chủ yếu bên trái cơ thể.
Đau dạ dày là tình trạng xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương, thường do viêm loét hoặc kích thích bởi axit dịch vị. Cơn đau có thể gây khó chịu kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Tùy theo mức độ tổn thương và nguyên nhân, đau dạ dày có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên vùng bụng, bao gồm:
1. Đau vùng thượng vị
- Vị trí: Nằm trên rốn, dưới xương ức.
- Đặc điểm: Cơn đau có thể lan ra sau lưng, lên ngực, gây cảm giác tức ngực, nóng rát vùng bụng trên. Người bệnh có thể gặp thêm các triệu chứng ợ chua, ợ nóng, đầy bụng, buồn nôn, chán ăn.
2. Đau vùng bụng trên bên trái
- Vị trí: Cơn đau có thể xuất phát từ vùng thượng vị rồi lan sang hai bên, thường là bên trái.
- Đặc điểm: Xuất hiện cảm giác đau quặn, nóng rát, cồn cào khi đói. Sau khi ăn, cơn đau thuyên giảm nhưng lại đầy bụng, buồn nôn, khó tiêu.
3. Đau lan tỏa
- Vị trí: Cơn đau thượng vị có thể lan ra sau lưng (loét dạ dày), lên ngực (trào ngược axit), hoặc xuống vùng rốn.
- Đặc điểm: Xuất hiện cảm giác đau rát sau lưng hoặc sau sương ức, lan sang cổ họng. Tình trạng có thể tăng lên về đêm hoặc khi nằm.
☛ Đọc thêm: Hình ảnh đau dạ dày qua nội soi
Phân biệt đau dạ dày với các cơn đau khác
Như đã phân tích, bạn có thể xác định đau dạ dày nếu có cảm giác đau ở 3 vùng: thượng vị, bụng trên bên trái, bên phải và bụng giữa. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, bạn có thể mắc những căn bệnh khác mà không phải đau dạ dày.
Dưới đây là bảng so sánh giúp bạn dễ dàng phân biệt đau dạ dày với các bệnh lý khác:
| Bệnh lý | Vị trí đau | Đặc điểm cơn đau | Triệu chứng đi kèm | Phân biệt với đau dạ dày |
|---|---|---|---|---|
| Đau dạ dày | – Chủ yếu vùng thượng vị (trên rốn, dưới xương ức) hoặc bụng trên bên trái | – Đau âm ỉ hoặc quặn thắt, tăng khi đói hoặc sau ăn.
– Có thể lan ra lưng hoặc ngực. |
– Ợ chua, ợ nóng, đầy bụng, buồn nôn.
– Đau giảm sau khi ăn hoặc dùng thuốc giảm tiết axit. |
– Không đau dữ dội, không sốt, không vàng da. |
| Viêm ruột thừa | – Đau quanh rốn trước, sau lan xuống bụng dưới bên phải. | – Đau dữ dội, liên tục, tăng khi ấn hoặc vận động mạnh. | – Sốt, buồn nôn, nôn.
– Có thể táo bón hoặc tiêu chảy. |
– Đau khu trú bên phải bụng dưới, không liên quan đến ăn uống. |
| Đau đại tràng | – Đau dọc theo khung đại tràng (bên trái hoặc phải bụng dưới). | – Đau quặn từng cơn, đau giảm sau khi đi ngoài. | – Rối loạn tiêu hóa: Tiêu chảy, táo bón xen kẽ, phân nhầy.
– Chướng bụng, đầy hơi. |
– Đau dạ dày không gây tiêu chảy hoặc mót rặn sau khi đi ngoài. |
| Bệnh gan, túi mật | – Đau hạ sườn phải, có thể lan ra lưng hoặc vai phải. | – Đau âm ỉ hoặc quặn từng cơn, đau tăng sau ăn dầu mỡ. | – Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm, phân nhạt màu.
– Buồn nôn, nôn. |
– Đau hạ sườn phải, không liên quan đến bữa ăn như đau dạ dày. |
| Bệnh tim mạch | – Đau vùng ngực, có thể lan xuống bụng trên, cánh tay trái. | – Đau thắt chặt, bóp nghẹt, có thể kéo dài 15-30 phút. | – Khó thở, hồi hộp, vã mồ hôi lạnh, da tái nhợt. | – Đau không liên quan đến ăn uống, có thể nguy hiểm nếu kéo dài. |
📌 Lưu ý: Nếu có triệu chứng nghiêm trọng như đau dữ dội, sốt cao, vàng da, khó thở hoặc đau kéo dài không thuyên giảm, cần đi khám ngay để tránh biến chứng nguy hiểm.
Cách xử lý khi bị đau dạ dày
Khi gặp cơn đau dạ dày, bạn cần có biện pháp xử lý phù hợp để giảm đau nhanh chóng và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn. Dưới đây là các cách xử lý hiệu quả:
1. Giảm đau tạm thời tại nhà
Nếu cơn đau không quá nghiêm trọng, bạn có thể áp dụng một số phương pháp đơn giản sau:
- Uống nước ấm: Giúp trung hòa axit dạ dày, làm dịu niêm mạc và giảm đau.
- Massage nhẹ vùng bụng: Xoa bụng theo chiều kim đồng hồ giúp giảm co thắt dạ dày.
- Chườm ấm: Dùng túi chườm hoặc chai nước ấm đặt lên vùng bụng để thư giãn cơ trơn.
- Ăn nhẹ: Nếu đau do đói, có thể ăn một ít bánh mì, chuối hoặc cháo loãng để giảm kích thích dạ dày.
- Tránh căng thẳng: Hít thở sâu, nghỉ ngơi để giảm stress – một nguyên nhân gây đau dạ dày phổ biến.
☛ Tham khảo: 11 loại lá chữa đau dạ dày hiệu quả
2. Sử dụng thuốc khi cần thiết
Nếu xác định đúng là đau dạ dày, cơn đau kéo dài hoặc lặp lại, có thể dùng một số loại thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ như:
- Thuốc trung hòa axit: Như Gastropulgite, Maalox – giúp giảm axit và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Thuốc ức chế tiết axit: Như Omeprazole, Lansoprazole – làm giảm sản xuất axit, hỗ trợ điều trị viêm loét.
- Thuốc chống co thắt dạ dày: Như Spasmaverine, Buscopan – giúp giảm đau do co thắt dạ dày.
📌 Lưu ý: Không tự ý lạm dụng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau NSAIDs (Ibuprofen, Aspirin) vì có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày.
3. Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt
- Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5-6 bữa/ngày để tránh dạ dày tiết nhiều axit khi quá đói.
- Hạn chế thực phẩm gây kích thích: Tránh rượu bia, cà phê, đồ cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ.
- Bổ sung thực phẩm tốt cho dạ dày: Như sữa chua, nghệ, mật ong, rau xanh, chuối.
- Tránh ăn quá no hoặc nằm ngay sau khi ăn: Điều này có thể gây trào ngược và kích thích dạ dày.
- Giữ tinh thần thoải mái: Căng thẳng làm tăng tiết axit, khiến bệnh dễ trầm trọng hơn.
4. Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu đau dạ dày kèm theo các dấu hiệu bất thường, bạn nên đi khám ngay:
- Đau kéo dài trên 1 tuần, không thuyên giảm dù đã dùng thuốc.
- Đau dữ dội, đột ngột, kèm nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
- Sụt cân nhanh chóng không rõ nguyên nhân.
- Chướng bụng, đầy hơi liên tục, khó tiêu kéo dài.
📌 Lời khuyên: Không nên chủ quan với các triệu chứng đau dạ dày, đặc biệt khi có dấu hiệu nguy hiểm. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa tốt hơn.
Trên đây là toàn bộ hướng dẫn bạn biết đau dạ dày bên nào và cách phân biệt đau dạ dày với các cơn đau cùng vị trí. Hy vọng bài viết đã giúp ích cho bạn và người thân. Nếu các triệu chứng đau dai dẳng và trầm trọng hơn, hãy đến ngay bác sĩ để được thăm khám và chữa trị kịp thời nhé.
